İran, Uranyum Stoklarını Düşük Seviyede Tutmayı Teklif Etti

İran, BM Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) yönetim kurulu toplantısında alınabilecek olumsuz bir kararın önüne geçmek için uranyum stoklarını nükleer silah üretim seviyesinin hemen altında tutmayı teklif etti. Ancak Batılı ülkelerden oluşan Fransa, Almanya, İngiltere ve ABD koalisyonu bu öneriyi reddetti.

IAEA’ya sunulan gizli raporlardan biri, İran’ın yüzde 60 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum stokunu artırmamayı önerdiğini ve bunun için rafinerilerini hazırladığını belirtti.

Ancak Batılı ülkeler, İran’a karşı yaptırımlar içeren bir karar tasarısının hazırlanmaktan vazgeçmedikçe bu teklife sıcak bakmadı. Diplomatik kaynaklara göre, Batılı ülkeler bu yönde bir adım atmaktan kaçınmaktadır.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Batılı ülkelerin İran hakkında yaptırım tasarısı hazırlama çabalarını eleştirerek, bu durumun “pozitif atmosferi” zedelediğini savundu. Arakçi, Tahran’ın nükleer silah geliştirme amacı taşımadığını vurguladı.

Batı İran’ı İkna Edemedi

IAEA Başkanı Rafael Grossi’nin İran ziyareti sırasında, uranyum stokunun kontrol altında tutulmasıyla ilgili görüşmelerin yapıldığı bildirildi. Ancak Batılı diplomatlar, İran’ın daha önce verdiği ancak yerine getirmediği taahhütlere benzer şekilde bu teklifi karşıladı.

Bir diplomat, “Uranyumu yüzde 60 saflıkta tutmayı durdurmak iyi bir adım ancak aslında bu seviyeye hiç çıkarılmamalıydı. Ayrıca, İran bu seviyeye geri dönme kapasitesine sahiptir,” dedi.

İran’ın önerisi, yüzde 60 saflıkta uranyum stokunu 185 kilogramla sınırlamayı amaçlıyor. Bu miktar, daha fazla zenginleştirilirse dört nükleer silahın üretimine olanak tanıyabilir.

İddialara rağmen İran, nükleer silah geliştirme amacında olmadığını savunmaktadır. IAEA raporuna göre, İran’ın yüzde 60 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum stoku Ekim sonu itibarıyla 182,3 kilograma ulaşmıştır.

Yaptırımlar Gündemde

Batılı destekli yaptırım tasarısında, İran’ın IAEA ile iş birliği yapmadığı ve durumun kınandığı belirtilmektedir. Bu tasarının bu hafta oylanması ve onaylanması planlanmaktadır. Diplomatik kaynaklar, tasarının İran’ı görüşmelere geri dönmeye teşvik etmeyi amaçladığını ifade etmektedir.

2015’te ABD tarafından feshedilen nükleer anlaşma, İran ile Batılı ülkeler arasında anlaşmazlık konusu olmaya devam etmektedir.